Dit keer in het Dagblad van het Noorden een stuk over het maken van groene gas uit GFT door Attero.
Afval is bepaald geen rommel, vindt Attero. Het concern maakt in een centrale in Groningen duurzame energie uit huisvuil.
De afvalschat van duizenden Groninger huishoudens wordt zichtbaar op de lopende banden van Attero in de scheidingsfabriek van het afvalbedrijf aan de Duinkerkenstraat in Groningen. Enorme aantallen plastic verpakkingen, luiers, melkpakken, kunststof flesjes, bierblikjes en veel ondefinieerbare voorwerpen jagen er voorbij. Op weg naar verschillende bakken en een volgende stap in de verwerking.
,,Het metaal halen we eruit met magneten. Ook het organisch afval wordt uit het restafval gehaald. Net als de harde kunststoffen en de plastic verpakkingen’’, roept Edwin Wösten, productieleider huisvuil en vergisting bij Attero. Hij moet bijna schreeuwen om boven het lawaai van de machines uit te komen. Op de locatie werken 35 mensen in ploegendienst.
,,Tijdens de eerste maanden van de coronacrisis konden we hier trouwens wel zien dat thuiswerkers hun zolder aan het opruimen waren. Ineens lagen er heel veel oude videobanden tussen het restafval. En restanten van oude zwembadjes.’’
Wösten, gehuld in overall en voorzien van een veiligheidshelm en -bril, laat onvermoeibaar de verwerkingsinstallaties in het Groninger complex zien. De hal waar het bedrijfsafval en huisvuil arriveert. Met een grijper worden de zakken opgepakt en op een band gestort. Ze worden opengescheurd, zodat de verschillende afvalsoorten op de lopende band terechtkomen.
Vervolgens de loods waar het gft-afval binnenkomt. Dat wordt gewassen, gemixt, gezeefd en door een shredder gehaald, waardoor het kleiner wordt. Daarna gaat het naar de vier kloeke vergistingsreactoren, waar bacteriën het organisch afval omzetten in biogas. Jaarlijks gaat het om miljoenen kubieke meters. ,,Het is de grootste concentratie huisdieren van Groningen’’, lacht Attero-woordvoerder Robert Corijn, eveneens gehuld in een overall en voorzien van helm en veiligheidsbril.
We lopen naar de controlekamer van de vergistingsinstallatie. Het proces wordt daar elke dag nauwkeurig gemonitord. Om de vergisting op gang te houden, moet er steeds voldoende ‘brandstof’ beschikbaar zijn. ,,De vergisting gaat het hele jaar door. We zetten alleen af en toe een van de tanks stil voor onderhoud. Dan gaat het dak van de container en wordt alles schoongemaakt’’, zegt Wösten.
,,We vervangen hier Gronings aardgas’’, voegt Corijn toe. ,,We voegen zelfs een luchtje toe, zodat het ook ruikt als aardgas. Je kunt hier in Groningen dus koken op huisvuil.’’
De gasproductie van Attero in Wijster is soms zelfs zo omvangrijk, dat er een probleem ontstaat. ,,In Wijster overvoeren we het lokale gasnet. We hebben daar met de Gasunie een oplossing voor gezocht. Wanneer we nu te veel groen gas produceren, schakelen we automatisch over op het landelijke aardgasnetwerk en zetten daar ons gas af’’, legt Corijn uit.
Attero verwerkt op 15 locaties in Nederland elk jaar zo’n 3,5 miljoen ton afvalstoffen, waarvan zo’n 1,8 miljoen ton restafval. Uit die afvalberg worden plastic, metaal en drankenkartons teruggewonnen. Die materialen kunnen worden hergebruikt. Daarnaast heeft het concern drie centrales waar uit afval energie wordt gemaakt. Die staan in Moerdijk en dus ook in Wijster en Groningen.
In Groningen verbrandt Attero overigens geen afval. Het wordt er alleen gescheiden en er wordt zoals gezegd groen gas gemaakt. Groningen is ook de plek waar Attero voor het eerst drankenkartons uit het huisvuilnis viste om te recyclen. Dat geldt ook voor de nascheiding van kunststof verpakkingen uit de afvalberg.
,,We willen in Nederland zoveel mogelijk recyclen en duurzaam energie opwekken. Dat is wat wij hier doen’’, zegt Corijn in het kantoor van de afvalverwerker. ,,Het doel is zo weinig mogelijk restafval te produceren.’’
Soms is de recycling lastig. Corijn wijst op een toename van bijvoorbeeld verpakkingen van papier met een coating van kunststof. Of erger, er zijn al verpakkingen gesignaleerd met een PFAS-laagje.
Hij ziet nog een problematische afvalstroom: de ion-lithiumbatterijen en accu’s die tegenwoordig steeds meer in de kliko belanden. ,,Als ze zijn beschadigd, zijn ze licht ontvlambaar en kunnen ze spontaan in brand vliegen. Daar maken we ons zorgen over. Dat kan grote problemen geven.’’
Een van de omvangrijkste afvalstromen is het organische gft-afval. Attero zamelt de helft van alle Nederlandse gft-afval in. Die inzameling is eveneens niet zonder zorgen, zegt Corijn. ,,De hoeveelheid vervuiling die we daarin aantreffen is de laatste jaren verviervoudigd. Dat maakt de verwerking moeilijker en duurder.’’
Hoewel organisch afval ook prima kan worden gescheiden van andere afvalstromen, is het volgens hem beter dat thuis al te doen. ,,Als we het er hier nog uit moeten halen, kan het vervuild worden met andere stoffen. Dan is het bijvoorbeeld niet meer bruikbaar als compost in de akkerbouw.’’
De inzameling en afvalverwerking zijn in ons land weliswaar goed geregeld, toch blijft bijvoorbeeld het recyclen van kunststof lastig. De korrels die worden gemaakt uit opgehaald en verwerkt kunststof, zijn moeilijk te slijten. Corijn: ,,De olieprijs is heel laag, daardoor is plastic enorm goedkoop. Daar komt bij dat de autoproductie nu vrijwel stilligt, en daarmee valt een belangrijke afnemer weg. In heel Europa nemen de voorraden nu toe.’’
Fabrikanten van gerecycled kunststof zijn voortdurend op zoek naar nieuwe toepassingen. ,,Er worden nu bijvoorbeeld bloempotten van gemaakt, verpakkingen, steigerplanken en planken voor walkantbeschoeiing. Die laatste worden bijvoorbeeld gebruikt door de gemeente Groningen. Hartstikke goed.’’
Corijn zou graag zien dat de overheid zelf meer doet. Vooral het rijk laat het volgens hem afweten en koopt maar weinig gerecyclede kunststof. ,,De overheid kan helpen door daar meer van in te kopen dan de magere 10 procent die nu haar doelstelling is. We hebben vraag nodig, dan komt de circulaire economie pas echt op gang. We moeten nu steeds duwen, duwen en nog eens duwen. Toepassingen zijn er genoeg, maar de vraag blijft uit.’’